قالب تونل(tunnel formwork)
تونل یا دالان، یک راهروی لوله مانند زیرزمینی با دور پوشیده برای گذر از موانعی چون کوه، دریا، رودخانه یا جاده است. برای بتن ریزی (لاینینگ) مقطع حفاری شده از قالب تونل (tunnel formwork) استفاده می شود.
قالب تونل (tunnel formwork) انواع مختلفی دارد مانند : آب ، انحراف آب ، راه ، راه آهن یا نعل اسبی ، ایستگاه مترو ، گالری های دسترسی و غیره .
تونل ، گاه برای حفاظت در برابر ریزش کوه یا آلودگی صوتی نیز ساخته میشود. دور تا دور تونل نمیبایستی الزاماً کاملاً بسته باشد و با تکنیک امروزی میتواند دارای طرفی نیمه باز (مانند پنجره) به بیرون باشد. برخی از برنامهریزان شهری هر سازه تونل مانندی بلندتر از ۰/۱۶ کیلومتر (اروپا: ۸۰ متر) را تونل و کمتر از این را زیرگذر مینامند.
تونلها و فضاهای زیرزمینی برای مقاصد گوناگونی ساخته میشوند. از جمله: تونلهای حمل و نقل و دسترسی، تونلهای آب بر، مغارها، فضاهای زیر زمینی (ایستگاههای مترو، نیروگاهها، انبارهای زیرزمینی و کارگاههای استخراج مواد معدنی).
طراحی هر یک از فضاهای فوق مستلزم دسترسی به دادههای مناسب و بهکارگیری تمهیدات ویژهاست. در هر مورد طراح باید ضمن آگاهی دقیق از شرایط زمین، ابتدا در جهت بهبود کیفیت مصالحی که قرار است تونل در آن حفر شود، اقدام نماید. به نظر میرسد که مهمترین عامل در طراحی تونل، یا هر فضای زیرزمینی دیگر، تأمین پایداری آن است. قرارگیری این گونه سازهها در میان مصالح طبیعی، یعنی سنگ و خاک، باعث شدهاست که شرایط زمینشناسی نقش اصلی را در پایداری ایفا نمایند.